Voeding bij ADHD

Magnesium, vitamine B6 en zink in relatie tot ADHD

Het lichaam heeft dagelijks behoefte aan diverse vitamines en mineralen. Elk heeft zo zijn eigen functie in het lichaam.
De voedingsstoffen magnesium, vitamine B6 en zink hebben alle drie vele functies in de hersenstofwisseling.
Ze zijn alle drie betrokken bij de stofwisseling van de essentiële vetzuren.
Een verstoring hiervan wordt als mogelijke oorzaak van ADHD -ernstige aandachts-, impulsiviteits-, en hyperactiviteitsproblemen – gezien.
Ook zijn deze voedingsstoffen betrokken bij de melatonine- en dopaminesynthese die ook een rol spelen bij ADHD.

Magnesium en ADHD
Een magnesiumtekort brengt bij dieren hyperactiveit teweeg.
Magnesiumgehalte werd in wetenschappelijk onderzoek(1) gemeten bij ADHD patiënten. Deze bleken vaker een tekort aan magnesium te hebben.
Diverse klinische onderzoeken zijn uitgevoerd met magnesium.Niet zozeer in het bloed(serum) als wel in de rode bloedcellen. Aangenomen wordt dat het magnesiumgehalte in de hersenen gerelateerd is aan het gehalte in de rode bloedlichaampjes

Vitamine B6 nodig naast magnesium
Naast magnesiumonderzoeken werd tevens extra vitamine B6 gegeven omdat deze vitamine betrokken is bij de opname van magnesium in de rode bloedcellen.
Een typische dosering is 6 mg magnesium per kg lichaamsgewicht per dag plus 0,8 mg vitamine B6/ kg/dag.
Deze onderzoeken lieten allen een positieve werking zien en dat na het stoppen van de behandeling de symptomen na enkele weken weer verergerden.

Zink en ADHD
De onderzoeken met zink zijn minder talrijk dan die met magnesium/vitamine B6 maar er zijn twee studies die meer betrouwbaar zijn.
In het onderzoek werden 400 kinderen van rond de 10 jaar met ADHD in twee groepen verdeeld. De ene groep kreeg 40mg zink per dag en de andere groep een placebo. Na 12 weken werden op drie manieren het gedrag en de klachten van de kinderen beoordeeld.
Door een test, een vragenlijst voor de ouders en een vragenlijst voor de onderwijzers.
De kinderen in de zinkgroep scoorden beter wat betreft minder hyperactiviteit, impulsiviteit en beter sociaal gedrag dan de kinderen in de placebogroep. Zink had geen effect op het concentratievermogen. Bijzonder was dat uit verdere analyse de wat oudere kinderen met overgewicht en een laag zinkgehalte bij aanvang het best reageerden op de zinksuppletie.(2)

In het andere onderzoek kregen kinderen met ADHD, die voordien nog geen medicatie hiervoor hadden gekregen, Ritalin plus 15mg zink per dag of Ritalin plus een placebo. Ook in dit onderzoek deden de kinderen die ook de zink hadden gekregen het een stuk beter, zoals te zien is in onderstaande grafiek. (3)

Essentiële vetzuren en ADHD

Veel symptomen die gezien worden bij kinderen met ADHD komen overeen met de symptomen die ontstaan bij een tekort aan  waaronder vooral omega-3 vetzuur DHA .
In vele onderzoeken is een afwijking van de samenstelling van de essentiële vetzuren (vooral te weinig van het omega-3 vetzuur DHA) geconstateerd.
Dubbelblind onderzoek met extra omega-3 vetzuren heeft echter tegenstrijdige resultaten laten zien.
Vaak zal niet zozeer een te lage inname van deze vetten van belang zijn maar een relatief tekort of verhoogde behoefte aan andere voedingsstoffen die betrokken zijn bij de stofwisseling van deze vetten in de hersenen.
Helaas geven de onderzoeken naar de effectiviteit van het aanvullen van essentiële vetzuren door middel van supplementen geen eenduidig resultaat. Het onderzoeken van de effectiviteit wordt ook nog eens bemoeilijkt door het verschil in samenstelling van de gebruikte supplementen, waarbij de verhoudingen tussen DHA, EPA, arachidezuur en DGLA van belang zijn, meer nog dan het aanwezig zijn van omega-3 vetzuren alleen.

Carnitine en ADHD

Naast zink,vitamine B6 en magnesium speelt carnitine hierbij ook een rol.
Rood vlees is de belangrijkste voedingsbron. Het lichaam maakt deze voedingsstof voornamelijk zelf met het aminozuur lysine.
Hiervoor zijn tevens het aminozuur methionine, de vitamines C, B3 en B6 en het mineraal ijzer nodig. Een tekort aan één van deze voedingsstoffen zal tevens een carnitinetekort veroorzaken.
Carnitine is betrokken bij de omzetting( de oxidatie)van vetzuren in energie in de mitochondriën van de cellen.

In een Nederlands onderzoek kregen jongens met ADHD afwisselend
100 mg carnitine per kg lichaamsgewicht per dag of een placebo.
Jongens met ‘attention-deficit hyperactivity disorder’ (ADHD) oftewel hyperactieve kinderen kregen extra carnitine in een dubbelblind, placebogecontroleerd crossover onderzoek d.w.z. men kreeg eerst de placebo en daarna de carnitine of andersom.
In de periode van acht weken dat ze de carnitine kregen verminderden de symptomen met minstens 30% bij 13 van de 24 kinderen.
Er was in het bloed een duidelijksterkere stijging van het carnitinegehalte dan bij de kinderen waar de ADHD symptomen niet verminderden.
Voordien en nadien moesten ouders en onderwijzers een vragenlijst over het gedrag van de jongens invullen. Uit de antwoorden bleek dat het gedrag van deze jongens aanmerkelijk verschilde van normale Nederlandse jongens. Dit was bij 11 van de 24 kinderen na de behandeling ook nog het geval.
Bij de andere 13 jongens waren na de l-carnitinebehandeling de concentratieproblemen en het agressieve gedrag verminderd. Op de verschillende vragen scoorden deze 13 jongens nu 20% tot 65% beter dan voor de behandeling. (4)

DIEET in Nederland
In Nederland wordt momenteel veel aandacht besteed aan twee soorten dieten bij ADHD:

Bij het Feingold dieet , genoemd naar een vooraanstaand allergoloog en kinderarts, worden voedingsmiddelen waarin salicylzuur zit, zoals vruchten, weggelaten alsmede kunstmatige kleur- en smaakstoffen en conserveringsmiddelen.

Het Fewfood dieet betreft een heel streng eliminatiedieet, ontwikkeld door Lidy Pelsser, van oorsprong dierenarts.

Vragen of ervaring? mail gerust naar info@ikeethalal.nl

Mariam Aaras

Bronnen
1.Journal of the American College of Nutrition, Vol. 23, No. 5, 545S-548S (2004)

Eksp Klin Farmakol. 2006 Jan-Feb;69(1):74-7.
Magnes Res. 2006 Mar;19(1):46-52.
2. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry. 2004 Jan;28(1):181-90.
3 BMC Psychiatry. 2004 Apr 8;4:9.
4.Prostaglandins Leukot Essent, 2002

ADHD