ONVERDOOFD SLACHTEN NOG STEEDS EEN PROBLEEM?

Steeds meer consumenten willen op de hoogte gesteld worden van hoe het zit met de wetgeving rondom de halalslacht en de praktijk ervan en waar vlees te koop is zonder dat er verdoofd is. Veel vragen hebben we binnen gekregen. Zoals de vraag of er nog vlees is van dieren die niet verdoofd zijn.

Hoe zit het nu precies?
De Partij van de Dieren was al jaren bezig om het onverdoofd slachten te verbieden en heeft dit jaarlijks in haar verkiezingsprogramma staan.

In 2008 diende Marianne Thieme een wetsvoorstel in waarin de meerderheid van de Tweede Kamer in 2011 instemde waaronder zelfs dhr.Marcouch van de PVDA. PVV wilde daarnaast de halalvlees import verbieden. In 2012 werd het wetsvoorstel verworpen.
Er is toen het convenant “rituele slacht” tot stand gekomen die bedoeld is voor de moslims en joden in Nederland waarbij het onverdoofd slachten met regelgeving erin toegestaan werd.  Op 5 juli 2017 werd het convenant aangevuld met een aantal extra regels waaronder “permanent toezicht” in de slachthuizen waar onverdoofd geslacht wordt en dat bij runderen de 40 seconde regel is gekomen. Dit convenant is toen ondertekend door het CMO (Contactorgaan Moslim en Overheid, de joodse organisatie NIK en de vleesvereniging VSV. Op 26 september 2017 is het convenant officieel vastgelegd in de wet via Besluit 2017, 326 en ondertekend  door koning Willem Alexander.*1

De 40 seconde regel houdt in dat indien na 40 seconden na de snede bij de runderen nog tekenen van leven zou zijn er een penschot toegepast moet worden. Deze regel is dit jaar op 1 januari 2018 van start gegaan.
Toch blijven er haken en ogen nog aan het wetenschappelijk rapport dat gebruikt werd voor het convenant waar we nog meer helderheid nog een keer over willen hebben als Voorlichtingsbureau Halalvoeding.

Vlees nog betaalbaar?
Financieel gezien bleek door de regel van permanent toezicht in het convenant de slachthuizen extra kosten te moeten betalen aan de dierenarts wanneer je dus onverdoofd slacht. Het VSV heeft bij 6 maart j.l. een brief gestuurd naar het ministerie. Hierin diende hij een voorstel in van een kwaliteitsplan middel waarbij gebruik kan worden gemaakt van een een camerasysteem als alternatief voor het permanent toezicht die een dierenarts moet doen en veel goedkoper is.  Hierover heeft het VSV nog geen reactie ontvangen. Het probleem nu is dat er steeds meer slachthuizen stoppen met onverdoofd slachten. Dit is een ramp voor de moslims. Ook wordt er verdoofd bij sommigen zonder medeweten van de moslimorganisaties. Dit geeft enorme wantrouwen op de halalmarkt onder de consumenten en slagers worden continue  gevraagd of het vlees wel onverdoofd nog is maar krijgen ook klachten dat  ze het te duur vinden.

WAC objectief genoeg?
Het Wetenschappelijke Advies Commissie (WAC) is ingesteld per 1 januari 2015 om onderzoek te doen naar onverdoofd slachten om te kijken of het convenant geschikt was afgelopen jaren. Deze bestaan uit 3 diergeneeskundigen (die hebben tot wet verheven dat onverdoofd slachten pijnlijker is dan verdoofd, zonder dat dit wetenschappelijk is aangetoond), een anesthesist en een Belgische dierenarts.

Naar aanleiding van hun rapport was er een vergadering gepland waar het Voorlichtingsbureau Halalvoeding aanwezig was en Platform Waarborgen Onbedwelmd slachten.*2
Voorlichtingsbureau Halalvoeding en andere aanwezigen stelden wat vragen n.a.v. het rapport die zij niet altijd konden beantwoorden in de vergadering  en eigenlijk was meer onderzoek nodig.
Zo stelde Voorlichtingsbureau Halalvoeding een vraag n.a.v. de zin in het rapport waarin staat: “bij onbedwelmd doden van runderen is er een reëel gevaar dat dieren, na aansnijden, het bewustzijn niet verloren hebben binnen een tijdspanne van 45 seconden.
Onderzoek en systematische registraties hierover ontbreken.”
Een neuroloog zou een betere rol hierin spelen.  De term “buiten bewustzijn van een dier” werd soms verward met “in leven zijn” als er gediscussieerd werd  over het “lijden”van een dier. Hoe een dier pijn voelt en meet bij een dier is moeilijk meetbaar. Hierin is nog veel te behalen in de wetenschap maar daar zijn op dit moment de financiële middelen nog niet voor. Zo waren er nog meer gaten in het onderzoek.

De Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit(NVWA) die slachthuizen controleert, hanteert bijvoorbeeld een aantal criteria die uit het WAC rapport achteraf achterhaald waren.

 Halal slacht dieronvriendelijk?
Wat ons opvalt is dat in veel discussies en media continue accent gelegd wordt dat halal slacht gruwelijk is en alsof niet-moslims dit zogenaamde “gruwelijke dieronvriendelijke” halalvlees niet willen eten. Dit is onjuist want een deel zien halal  als een betere slachtwijze dan verdoofd. Daarnaast maakt het velen maakt het niet uit. Ook zelfs sommige boeren gaven ons aan dat zij zelf verdoofd moeten slachten wat ze niet begrijpen en niet mee eens waren. Er is een minderheid die het niet accepteert.

De Islam heeft in ieder geval al 1400 jaar geleden aangegeven dat dieren rechten hebben en op de beste wijze geslacht moeten worden. In 700 na Christus zijn deze  rechten vastgelegd * 3

In een mooie in de quran wordt bijvoorbeeld duidelijk benadrukt dat dieren op de beste wijze geslacht moeten worden.

“Voorwaar, Allah heeft wat betreft alles goedheid voorgeschreven. Als jullie doden, dood dan op de beste wijze en als jullie slachten, slacht dan op de beste wijze en laat een ieder van jullie zijn mes (goed) slijpen en het te slachten dier geruststellen.”

Deze hadith is van de Boodschapper van Allah (Allah’s vrede en zegeningen zij met hem) overgeleverd door Shaddad ibn Aws (moge Allah tevreden met hem zijn). De hadith staat vermeld in Sahih Muslim (1955).
Ook zijn er hadiths (overleveringen) waarin mishandeling werd verboden zoals onderstaande.
Overgeleverd Ibn ‘Umar (r.a.):

“De Profeet (s.a.w) vervloekte degene die Muthla deed met een dier (dat wil zeggen, sneed zijn ledematen of een ander deel van zijn lichaam terwijl het nog in leven is)”.*4

In Nederland kwamen rechten voor dieren veel later pas rond 1886* 5

Export/import halalvlees
Staatssecretaris Van Dam gaf aan dat de aangescherpte regels van toepassing zijn op de regionale halal markt en dat de grotere slachterijen die exporteren niet geraakt zullen worden omdat zij verdoven. Ook wordt er een deel soms verdoofd halal geexporteerd waarvan wij ons afvragen of de halalstandaarden in het buitenland deze accepteren.
In de praktijk wordt er meer halal vlees geïmporteerd dan geëxporteerd. Driekwart van niet-halalvlees wordt wel geëxporteerd. Dus onverdoofd halalvlees in Nl zal nog kleiner worden mogelijk.

De Nederlandse economie heeft geen baat bij halalvlees door onverdoofd slachten te beperken en daarom zien we het dan ook het uit de markt pesten door het verplichte toezicht door de NVWA wat “volkomen onwerkbaar” is.
Grote kans is dat bedrijven over zullen moeten gaan naar import van onverdoofd vlees wat ter sprake was gekomen bij velen.

Partij van de Dieren en het wetsvoorstel objectief genoeg ?
Wat betreft het voorstel van Marianne Thieme van de Partij van de Dieren wordt er totaal geen verschil in slachten in de bio-industrie en onverdoofd handmatig slachten in kleine slachthuizen gemaakt. Voorlichtingsbureau Halalvoeding en Platform “Waarborgen onverdoofd slachten” ziet de noodzaak van betere dierenwelzijn in zijn algemeenheid vanuit Islamitisch perspectief als een verplichting en gaan er ook vanuit dat dit binnen het onverdoofd slachten gebeurt, maar erkennen zeker dat dit in een aantal gevallen beter kan bij slachthuizen. Dit geld tevens bij alle slachterijen in zijn algemeenheid.
Dit betekent absoluut niet dat verdoven de oplossing is waar Marianne Thieme voor pleit. Lokale, kleine slachthuizen waar op kleine schaal halalvlees mogelijk was en duurzaam werd gehandeld zijn inmiddels gestopt met halal onverdoofd. Zij hebben nooit klachten gehad van de NVWA dat er sprake is van misstanden tegen dieren of lijden. Is het niet zo dat deze juist gesteund moeten worden?
Deze stimuleert de Partij van de Dieren niet maar stimuleert juist de bio-industrie waar halal ook wordt verkocht met verdoven.

Wat het Voorlichtingsbureau Halalvoeding en “Platform Waarborgen Onbedwelmde Slacht” signaleert is dat de Partij van Dieren op politiek niveau het Convenant “Rituele Slacht” naast zich neer legt waarin juist naar oplossingen is gezocht.
Er is dus bij de Partij van de Dieren totaal niet gesproken over de opleiding die halalslachters inmiddels al krijgen zodat zij kwalitatief opgeleid worden om onverdoofd te slachten.
Daarnaast wordt er geen aandacht besteed aan de dure aanpassingen die slachthuizen hebben gedaan om op de beste wijze onverdoofd te slachten. De kwaliteit is hierin inmiddels al vele malen verbeterd en mogelijk een voorbeeld zelfs voor slachthuizen waar verdoofd wordt. Tevens wat ons verrast is dat de dierenorganisaties tegen vergassen van ganzen zijn geweest en campagne in 2015 werd gevoerd maar de kippen nu massaal gasverdoofd worden in Nl.
De Partij van de Dieren heeft helaas stemmers verloren van moslimzijde vanwege haar wetsvoorstel en anti-halal slacht houding. Wat betreft recht van de mens om halal te slachten stigmatiseert Partij van de Dieren met een wetsvoorstel een aantal bevolkingsgroepen in de Nederlandse samenleving en geeft een verkeerd negatief beeld van de halal slacht naar onze mening.  Dit bevordert islamofobie.

Is juridisch onverdoofd slachten toegestaan op Europees niveau?
Het is inderdaad als uitzondering op de wet vastgelegd binnen de EU Richtlijnen 93/119/EC en 109/2009/EC
Het is jammer dat de Europese Wetgeving niet erkent dat de halal slacht in de Islam gezien wordt als de beste en meest verantwoorde slacht wordt gezien die goed is voor een dier. Nu valt de halal slacht onder godsdienstvrijheid daar waar het in de Islam onder welzijn van dier slachten zou moeten vallen. Dit vanwege dat de EU richtlijnen zijn vastgelegd om elke vermijdbare pijn, opwinding of lijden te voorkomen.

Sinds 1928 is onbewelmd slachten ( shechita ook wel genoemd) vastgelegd in artikel 9 van “The European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms ” ofwel “Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens”.
Deze wet is geïntegreerd in de Nederlandse grondwet.

Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens. Foto: ANP/AFP

Brief aan het Ministerie
Voorlichtingsbureau Halalvoeding heeft een paar maanden geleden een brief gestuurd naar het Ministerie om opheldering over het convenant Rituele slacht te krijgen wat betreft met name de uitvoering hiervan.
Wij kregen namelijk klachten van
Deze brief is mede ondertekend door een aantal organisaties waaronder het Platform “Waarborgen onbedwelmde slacht” en de ondertekenaars van de petitie.*6  Bijna 8000 handtekeningen zijn inmiddels verzameld.

Wij hebben nog geen antwoord op de brief maar zien gelukkig wel een enorme bewustwording nu onder de diverse moskeebesturen. Verder zien we ook de regionale en landelijke koepelorganisaties momenteel druk bezig met dit onderwerp.

Voorlichtingsbureau Halalvoeding, 25 april 2018

Bronnen:
*1 https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stb-2017-326.htm 
*2 https://www.ikeethalal.nl/voorlichtingsbureau-halalvoeding-gesprek-met-het-ministerie/
*3 https://www.ikeethalal.nl/animal-rights-islam-part-ii-eating-halal/
*4 Sahih Bukhari, Volume 7, Boek 67, Nummer 424:
*5 Dieren in het geding, proefschrift Eugénie Constance de Bordes, 14 december 2010, Universiteit Utrecht
*6 https://www.petities24.com/stop_attack_on_unstunned_slaughter

halal

halal

halal