Carob wordt ook wel johannesbrood genoemd, omdat het wordt gemaakt van de peulen van de johannesbroodboom.
In de marokkaanse keuken noemt men het ook wel Gharrub, Thisrigwa of Iqashwen.
Carobpeulen en -bonen zijn de vruchten van de altijd groen blijvende johannesbroodboom. De peulen worden tot 20 cm lang en zijn 3 cm dik. De zaden van deze johannesbroodboom bevinden zich in het vruchtvlees van iedere peul.
Het vruchtvlees is rijk aan suikers en daarom van nature zoet, en smaakt en lijkt op chocolade. Het kan worden vermalen tot een fijn poeder of worden gebruikt als extract. De zaden bevatten ook gom.
De johannesbroodboom is een 6 tot 10 meter hoge boom die groeit in landen rond de Middellandse Zee.
Ze zijn zachte vruchten en worden droog en hard door de zon.
Karaat afkomstig van carob
Zaden werden gebruikt om goud te wegen in de tijd van de Islamitische Andalusie ( Spanje) door Arabieren. Ze plantten het gewas in Noord-Afrika en Spanje (Moren), samen met citrusvruchten (Citrus) en olijven (Olea).
Het woord ‘karaat’ is verwant met het Arabische woord voor de vrucht van de johannesbroodboom (charrûb).
Het bijzondere aan de zaden is dat deze altijd 0,18 gram wegen.
Hierdoor werden ze vroeger dan ook gebruikt als eenheid/maatstaf voor edelmetalen en edelstenen.
Vandaar het woord ‘karaat” die tot de dag van vandaag nog in de nederlandse taal wordt gebruikt.
Zaden carob: tegen spugen
De zaden van de peul worden gebruikt als grondstof voor het bindmiddel johannesbroodpitmeel. Dit is een wit tot geelwit, haast reukloos poeder dat wordt verkregen door het malen van kiemende zaden van de johannesbroodboom.
Vooral babyvoeding wordt hiermee bewerkt omdat het spugen bij baby’s zou tegengaan.
Het bindmiddel wordt vermeld op de etiketten met het E-nummer E410
Carob: vervanger voor cacao
Omdat carob zoet smaakt, worden de peulen soms zo gegeten. De peulen worden gemalen en geroosterd om als vervanger van cacao onder andere te dienen. Er hoeft bij gebruik van carob geen suiker gebruikt te worden.
In recepten geldt dat 1 eetlepel cacao vervangen kan worden door 2 tot 3 eetlepels carob.
Daarnaast moet dan de hoeveelheid suiker worden gehalveerd.
Carob wordt daardoor ook in veel producten gebruikt in plaats van cacao, zoals bijvoorbeeld pasta, hagelslag etc.
VOEDINGSWAARDEN CAROBPOEDER GEMALEN (PER 100 GRAM)
Schadelijke gezondheidseffecten
Carobbonen worden over het algemeen beschouwd als veilig voor gebruik in voedingsproducten en in cosmetica. Dit betekent echter niet dat het ook automatisch veilig is om het in verbrande vorm te inhaleren.
Het bonenextract en gom die worden toegevoegd aan sigaretten, worden bijna geheel verbrand tijdens het roken.
Dit resulteert in de vorming van diverse schadelijke stoffen zoals benzeen.
De in het extract aanwezige suikers kunnen stoffen produceren zoals polycyclische aromatische koolwaterstoffen en formaldehyde. Deze stoffen zijn door het International Agency for Research on Cancer (een vooraanstaand instituut in kankeronderzoek) geclassificeerd als kankerverwekkend.
Tijdens de verbranding van de suikers worden bovendien zuren gevormd die het moeilijker maken voor de in de sigarettenrook aanwezige nicotine om de hersenen te bereiken.
Dit dwingt rokers om dieper te inhaleren en meer sigaretten te roken om zo in hun nicotinebehoefte te voorzien.
Verder kan het gebruik van het bonenextract en gom indirect schadelijk zijn vanwege de vorming van aldehyden (bijvoorbeeld aceetaldehyde) die de verslaving aan sigaretten kunnen vergroten door het versterken van de verslavende werking van nicotine. Aldehyden reageren snel en produceren ook andere stoffen, zoals de stof harman die de verslaving aan sigaretten bevordert door een stemmingsverhogend effect op de hersenen.
Invloed op de rookverslaving
De toevoeging van carobbonenextract en gom aan sigaretten maskeert de van nature scherpe en irriterende werking van tabaksrook en helpt om deze zo plezieriger en milder te doen voorkomen. Dit onderdrukt de natuurlijke hoestprikkel die anders een waarschuwingssignaal zou zijn voor het gevaar van de rook. Ook worden de smaak en het aantrekkelijke aspect van roken verder verhoogd door de karamelsmaak van de verbrande suiker.
Alles bij elkaar genomen, door de toevoeging van aangename smaak- en geurstoffen zoals carobbonenextract en gom, maken tabaksproducenten het makkelijker voor rokers om verslaafd te raken. Dit kan er uiteindelijk toe leiden dat meer sigaretten worden gerookt en kan zo ook de oorzaak zijn van een hogere mate van blootstelling aan de giftige stoffen in sigarettenrook.
Mariam Aaras
Bron: RIVM
© Afbeelding: Federal Office of Public Health FOPH, Switserland