PROTOCOL “Islamitische voorschriften voor stervensbegeleiding in ziekenhuis”
De Islam kent een aantal specifieke voorschriften met betrekking tot de stervensbegeleiding en de omgang met het lichaam van een overledene.
Deze zijn anders dan de gebruiken van de westerse/christelijke traditie.
De Stichting Islamitisch Begrafeniswezen (IBW) ontwikkelde in 2007 een protocol over stervensbegeleiding van moslims in het ziekenhuis waar Ibrahim Wijbenga voorzitter van was.
In de Koran staat vrij nauwkeurig wat men moet doen bij het sterfbed en de uitvaart. Als mensen met een moslimachtergrond in een Nederlands ziekenhuis willen sterven op de manier die aansluit bij cultuur en gewoonten, dan moet een aantal voorschriften uit de Koran in acht worden genomen.
Niet alleen door familie, maar óók door artsen en verpleegkundig personeel. Uit respect voor de levensovertuiging van de patiënt.
Protocol echt nodig?
Het komt vaak voor dat op het moment dat iemand overlijdt
de kennis ontbreekt en veel moslimzusters en broeders
niet de juiste woorden en dua’ s kunnen vinden die zij tegen een stervende en overledene kunnen zeggen.
Hoe gaat de dodenwassing en weet je al waar je terecht kan om je familielid of vriendin te laten wassen?
Het zal je maar overkomen dat je niemand kan vinden om een broeder of zuster te laten wassen.
In ziekenhuizen zijn vaak geen aparte wasruimte ingericht in een ziekenhuis. Iets wat essentieel is binnen de islamitische cultuur.
Ook doen zich in zeldzame gevallen echt problemen voor.
Dat iemand wordt begraven zonder toepassing van islamitische voorschriften bijvoorbeeld. Schrijnend voor de nabestaanden.
Werkbaarheid protocol
De werkbaarheid van het protocol staat voorop. Het is volledig implementeerbaar in Nederlandse ziekenhuizen.
Verschillende imams, juristen en artsen hebben het protocol minutieus bekeken. “Alle partijen hebben ons verzekerd dat het goed toepasbaar is in de praktijk. Het protocol is geheel in overeenstemming met de Wet op Lijkbezorging”, benadrukte Wijbenga.
Implementatie van het protocol
Om misverstanden te voorkomen, is het wenselijk dat het protocol binnen alle instellingen en ziekenhuizen wordt verspreid.
De Vereniging van Mortuariumbeheerders in de Gezondheidszorg (VMG) diverse verpleegkundigen die zich bezighouden met multiculturele stervensbegeleiding hebben een exemplaar ontvangen toen het protocol werd ontwikkeld.
Ziekenhuispersoneel
In het protocol staat niet alleen precies hoe men dient om te gaan met een patiënt die stervende is, ook wordt duidelijk wat de taken zijn na het overlijden, zoals het wassen van het lichaam, het in doeken wikkelen, bidden en begraven. De rol van het ziekenhuispersoneel hierbij wordt eveneens beschreven.
Wat mag niet?
Artsen moeten bijvoorbeeld weten dat men bij moslimpatiënten na het sterven circa twintig minuten geen enkele handeling mag verrichten behalve het sluiten van de ogen. Afleggen mag niet, kunstledematen – inclusief kunstgebitten – worden zo veel mogelijk in of aan het lichaam gelaten, en obductie is in principe verboden.
Begrafenis snel regelen
In het mortuarium wordt de overledene bij voorkeur apart gelegd. Daarnaast wordt – indien de familie dat wenst – de arts gevraagd om de papieren te tekenen die nodig zijn voor de bespoediging. Dit omdat de meeste moslims zo spoedig mogelijk begraven willen worden, terwijl de Nederlandse wet een wachttijd voorschrijft van minimaal 36 uur tussen het tijdstip van overlijden en de begrafenis.
GRATIS protocol
Kijk dan even op http://www.stichtingibw.nl/m/index.php?option=com_content&task=view&id=22&Itemid=37
Mariam Aaras